این روزها یکی از دغدغه های افراد معامله ی مطمئن و بی دردسر است. به خصوص که بازار برخی محصولات مانند خودرو به شدن داغ است و قیمت ها سر به فلک کشیده است. با گران شدن خودرو افراد مبالغ گزافی را برای داشتن معمولی ترین خودرو ها می پردازند. این بدیهی است که فرد تمام احتیاط های لازم را به خرج دهد تا سرمایه اش از بین نرود. در این مطلب ما نکات حقوقی مهم برای خرید خودرو را به شما می گوییم.

قبل از قولنامه ماشین چه اقداماتی انجام دهیم؟

نکات حقوقی قبل از خرید حودرو 

اقدامات مهم پیش از خرید خودرو را در سه گام زیر توضیح می دهیم:

1- اطمینان از صحت و درستی مدارک:

• حتما و حتما سند مالکیت خودرو (همان برگ سبز خودرو) را بررسی کنید. از فروشنده بخواهید اصل سند را به شما نشان دهد. به کپی برابر اصل و عکس اکتفا نکنید.

• نام و مشخصات نوشته شده را با اتومبیلی که قصد خرید آن را دارید تطبیق دهید. سپس به مشخصات مالک خودرو توجه کنید. حتما اصل اوراق هویتی فروشنده را بخواهید و مشخصات او را با مشخصاتی که برای مالک نوشته شده است تطبیق دهید. 

• اگر مشخصات مالک و فروشنده تطبیق نداشت از انجام معامله اجتناب کنید. گول صحبت هایی مانند اینکه: ماشین مال برادر خانمم است به من گفته بفروشم را نخورید. اگر فروشنده مدعی است که نماینده ی مالک برای فروش خودرو است، باید به شما وکالتنامه ی رسمی ارائه دهد. 

• اگر فروشنده از مالک وکالت در فروش داشته باشد حتما به صورت دقیق مندرجات وکالتنامه را بررسی کنید. در بخش های آینده در این خصوص بیشتر توضیح خواهم داد.

به طور خلاصه مدارکی که باید بررسی کنید موارد زیر است:

1. کارت خودرو
2. اصل سند خودرو (سند کمپانی برای خودرو های داخلی و سند گمرکی برای خودرو های وارداتی)
3. برگ معاینه فنی معتبر
4. بیمه خودرو
5. کارت شناسنایی مالک
6. وکالتنامه (در صورتی که فروشنده وکالتنامه داشته باشد)

2- بررسی اهلیت فروشنده:

ابتدا باید بدانیم اهلیت چیست؟

اهلیت به معنای شایستگی و صلاحیت دارا شدن است و به دو نوع زیر تقسیم می شود:

• اهلیت تمتع: به اهلیت دارا شدن، اهلیت تمتع گفته می شود. هر فردی که زنده متولد می شود دارای اهلیت تمتع است و این اهلیت با مرگ او پایان می یابد.
• اهلیت استیفاء: به اهلیت مورد نیاز برای اجرای حق و به جا آوردن تکلیف، اهلیت استیفاء گفته می شود. اهلیت استیفاء وابسته به وجود سه وصف عقل، بلوغ و رشد در افراد است.

فروشنده به عنوان یک انسان زنده، اهلیت تمتع و دارا شدن حقوق را دارد.

اما باید اهلیت استیفای او، یعنی توانایی اجرای حقوق بررسی شود.

فروشنده برای اینکه بتواند با شما وارد معامله شود، باید عاقل، بالغ و رشید باشد.

اگر هر یک از این سه ویژگی را نداشته باشد معامله ی او با شما صحیح نیست.

ممکن است برای فروشنده حکم حجر صادر شده باشد و شما بی اطلاع از این موضوع با او وارد معامله شود و بعدا دچار مشکل شوید. بنابراین حواس خود را جمع کنید.

اگر کسی به نمایندگی از فرد محجور (مثلا صغیر ) با شما وارد معامله می شود هم مدارکی مانند قیم نامه را چک کنید.

برای معامله با محجورین به مطلبی در همین خصوص در سایت مراجعه کنید.

3- بررسی اینکه فروشنده ممنوع المعامله نباشد:

ممکن است فروشنده دچار ورشکستگی شده باشد و از لحاظ قانونی امکان مداخله در اموال خود و معامله کردن آنها را نداشته باشد.

این وضعیت نیز می تواند برای شما مشکل ساز شود. بنابراین نسبت به این مورد هم دقت کافی داشته باشید.

4- حتما اتومبیل را به کارشناس فنی نشان دهید:

ممکن است خودرو دارای ایراداتی باشد که برای افراد عادی مشخص نباشد.

یا قبلا چپ کرده باشد اما فروشنده از این موضوع چیزی به شما نگفته باشد.

بهتر است اتومبیل را به کارشناس فنی نشان دهید تا اگر قبلا دچار تصادف جدی شده یا مشکل فنی دارد پیش از معامله و متوجه شوید و با آگاهی در مورد انجام معامله تصمیم بگیرید.

در صورتی که ماشین دارای ایراداتی بود حتما ایرادات را کارشناس مکتوب کند و به امضا طرفین برسانید.

“نکات حقوقی مهم که در تنظیم قولنامه خودرو باید رعایت کنید”

هنگام تنظیم قرارداد و امضا کردن قرارداد، نکات زیر را در نظر داشته باشید تا دچار مشکل نشوید:

• در قسمت موضوع معامله، مشخصات خودرو را به صورت کامل و دقیق شامل نوع خودرو، سیستم آن، رنگ و مدل آن، شماره شهربانی، شماره موتور، شاسی و بدنه بنویسید.

• مبلغ کل معامله و نحوه ی پرداخت و تاریخ پرداخت را به طور دقیق مشخص کنید. اگر بابت بهای خودرو چک می دهید، مشخصات کامل چک ها را هم بنویسید. 

• تاریخ دقیق تحویل خودرو و شرایط و مکان تحویل را به طور کامل بنویسید.

این مورد بیشتر برای زمانی لازم است که خریدار و فروشنده در 2 شهر باشند.

• اگر خودرو ایرادی دارد یا قرار است تعمیر شود و سپس به شما تحویل شود، این موضوع را قید کنید. 

اگر ماشین را با ابرادات و یا تصادفاتش می خرید ، ایرادات ماشین را درش قید کنید. و این موضوع را طرفین امضا کنند.

• در قسمت شروط تاریخ حضور در دفتر اسناد رسمی و مدارکی که باید همراه هر یک از شما باشد را مشخص کنید. شماره ی دفتر اسناد رسمی را هم ذکر کنید.

عدم حضور هر یک از طرفین در موعد مقرر در دفتر خانه برای آنها مسولیت خواهد داشت. عموما طرفین برای عدم حضور در دفتر خانه خسارت تعیین می کنند.

در این قسمت به عنوان تذکر ذکر کنید که همراه نداشتن مدارک به منزله ی عدم حضور است.

• اگر برای مراجعه به مرکز تعویض پلاک و … وکالتنامه ای به نام شما تنظیم می شود، مشخصات آن را به طور کامل در مبایعه نامه بنویسید. 

عموما وکالت نامه ها مدت دار هستند. به مدت آن توجه کنید پس از اتمام مدت وکالتنامه دیگر نمی توانید از آن استفاده کنید.

• حتما ذکر کنید که مسئولیت کلیه تخلفات راهنمایی و رانندگی ، جرایم و همچنین خسارات وارد بر اتومبیل تا زمان تحویل خودرو به خریدار بر عهده ی مالک است.

• در خصوص لوازم جانبی خودرو شامل جک، آچار چرخ و .. تعیین تکلیف کنید که آیا روی ماشین است و یا خیر.

• کلیه اسناد و مدارکی که باید به شما تحویل داده شود را به صورت دقیق ذکر کنید.

• در خصوص فسخ معامله می توانید مواردی را پیش بینی کنید. توصیه من این است که از پذیرفتن شرط «اسقاط کافه خیارات ولو خیار غبن افحش» خودداری کنید. کم نیستند خریدارانی که پس از معامله و تحویل خودرو متوجه ایرادات اساسی آن می شوند.

• حتما قید کنید که اگر فروشنده در تحویل خودرو تاخیر کند، باید وجه التزام بپردازد.

وجه التزام در واقع خسارتی است که در صورت عدم تحویل خودرو و یا دیرکرد تحویل آن پرداخن می شود. مبلغ وجه التزام معمولا به صورت روزانه تعیین می شود. 

مثلا قید می شود روزانه 500 هزار تومان جریمه تاخیر در تحویل است.

•  فروشنده ی عزیز شما هم می توانید بابت تاخیر در پرداخت ثمن خودرو، وجه التزام تعیین کنید.

اعتبار مبایعه نامه خودرو چقدر است؟

یکی از سوالات و نکات حقوقی خرید خودرو که بسیار پرتکرار است در خصوص اعتبار مبایعه نامه است.

مبایعه نامه ای که بین خودتان منعقد می کنید یک سند عادی  و طبق ماده 10 قانون مدنی معتبر است.

تنظیم مبایعه نامه در بنگاه معاملات ماشین هم چیزی را تغییر نمی دهد و آن قرارداد ها نیز عادی هستند.

اما نگران نباشید این مبایعه نامه از نظر دادگاه ها معتبر است. 

 بعد از انجام معامله هر چه سریع تر در دفتر اسناد رسمی حاضر شده و مراحل مربوط که انتقال سند رسمی به نام خودتان را انجام دهید.

با توجه به اینکه اسناد عادی راحت تر مورد جعل قرار می گیرند و هیمنطور امکان از بین رفتن آنها وجود دارد به شما پیشنهاد میکنیم حتما سریعا سند تنظیم کنید در غیر این صورت چند نسخه کپی برابر اصل از مبایعه نامه تنظیم کنید و در مکان های متفاوتی نگه داری کنید.

نکات حقوقی خرید خودرو …..> نحوه دریافت پول فروش خودرو :

برای دریافت پول فروش خودرو راه های مختلفی وجود دارد.

نکته ی مهم این است که هر یک از این راه ها را که انتخاب کردید، مراتب را به طور دقیق در قرارداد منعکس کنید.

راه اول: تمام مبلغ را به طور یک جا پرداخت کنید. تاریخ پرداخت و و روش پرداخت اهمیت دارد. ممکن است بخواهید در زمان تنظیم قرارداد یا تحویل خودرو وجه را بپردازید.

در مورد روش پرداخت هم ممکن است از پرداخت نقدی، واریز به حساب یا چک بخواهید استفاده کنید. البته این روش توصیه نمی شود. زیرا ممکن است فروشنده از انجام تعهداتی مانند تنظیم سند رسمی به نام شما خودداری کند.

راه دوم که بسیار مرسوم است، پرداخت وجه در تاریخ های مشخص متناسب با تعهدات فروشنده است. مثلا بخشی از مبلغ در زمان تنظیم قرارداد، بخشی در زمان تحویل خودرو و بخشی در زمان حضور در دفتر اسناد رسمی پرداخت می شود.

راه سوم: ممکن است بخواهید بخشی از وجه خودرو را به صورت کالا، خدمات، طلا، دلار و … بپردازید.

تمام این موارد را به صورت دقیق و شفاف در قرارداد ذکر کنید. مثلا قید کنید 10 عدد سکه بهار آزادی به ارزش 100 میلیون تومان بابت ثمن معامله پرداخت شد.

بعد از این دیگر اهمیتی ندارد که قیمت سکه کم یا زیاد شود چون شما معادل روزش را نوشتید. برای محکم کاری در قرارداد قید کنید تغییر قیمت سکه ، تاثیری بر ثمن معامله و صحت آن ندارد.

برخی از نکات حقوقی مهم در خرید خودرو که حتما لازم است رعایت کنید.

• اگر از نمایشگاه خودرور را تهیه میکنید ، حتما وجه را به حساب فروشنده بریزید. زیرا با پرداخت وجه به نمایشگاه خودرو ، شما هنوز دین خود از بابت ثمن معامله را پرداخت نکرده اید.

• اگر در دستگاه پز کارت می کشید، مطمن باشید که این دستگاه به شماره کارت چه شخصی متصل است. اصل فیش را نگه دارید و از آن یک کپی بگیرید. اگر دستگاه پز به نام فروشنده نیست ، از فروشنده بابت پرداخت وجه رسید بگیرید.

• اگر فروشنده خودرو با وکالتنامه ماشین را می فروشد، ملاحظه کنید که در قسمت اختیارات ، حق اخذ وجه را داشته باشد.

قوانین فسخ معامله خودرو:

یکی از نکات مهم حقوقی در خرید و فروش خودرو ، دانستن شرایط فسخ معامله است. به طور کلی خرید و فروش خودرو از جمله معاملات لازم است. یعنی هر زمان که بخواهند نمی توانند قرارداد خود را بهم بزنند.

یعنی طرفین باید به قرارداد عمل کنند و فقط در مواردی که با هم توافق کنند یا قانون به آنها اختیار فسخ بدهد می توانند معامله را فسخ کنند.

اختیار قانونی فسخ معامله، خیار نامیده می شود. این خیارات 12 مورد هستند که توصیه می کنم در سایت ما در مورد آنها مطالعه کنید.

اما طرفین می توانند در قرارداد برای خود حق فسخ هایی را ایجاد کنند. مثلا در قرارداد نوشته شود که اگر فروشنده در زمان تعیین شده برای تنظیم سند رسمی در دفتر اسناد حاضر نشود، خریدار با دریافت گواهی عدم حضور، می تواند معامله را به صورت یک طرفه فسخ کند. 

چه نکاتی را در خرید خودرو به صورت وکالتی لازم است در نظر بگیریم؟

پیش از آنکه نکات این بخش را توضیح دهم، توجه شما را به یک مسئله ی بسیار مهم جلب می کنم.

تصور نکنید که اگر فروشنده برای انجام برخی مراحل مانند مراجعه به مرکز تعویض پلاک، مراجعه به دفتر اسناد رسمی و … به شما وکالت می دهد، شما مالک خودرو هستید.

با تنظیم این وکالتنامه شما فقط و فقط نماینده ی مالک تلقی می شوید. بنابراین از تنظیم مبایعه نامه غافل نشوید.

اگر فروشنده برای انجام این امور به شما وکالت داد، نکات زیر را مورد نظر قرار دهید:

• مشخصات وکالتنامه را در مبایعه نامه قید کنید.
• هر چه سریع تر برای انجام موضوع وکالت اقدام کنید. زیرا وکالت با فوت و جنون هر یک از طرفین از بین می رود. بنابراین ممکن است خدایی ناکرده دچار مسئله شوید.
• توجه داشته باشید که وکالت بلاعزل تنظیم شود.
• ترجیحا وکالتنامه محدود به مهلت نباشد اما اگر بود مهلت مناسبی را پیش بینی کنید.
• در قسمت حدود اختیارات کلیه اختیاراتی را که برای انجام کارهای اداره نیاز دارید قید کنید.
• مشخصات خودرو را در وکالتنامه قید کنید.

مراجعه به مراکز تعویض پلاک خودرو :

در صورتی که فروشنده یا خریدار به هر دلیلی نتوانند با‌ هم در مرکز تعویض پلاک حضور داشته باشند، با مراجعه به دفترخانه و تنظیم وکالت نامه جهت تعویض پلاک می ‌توانند به صورت وکالتی اقدام به تعویض کنند. در مراکز تعویض پلاک باید مراحل زیر را طی کنید:

1. دریافت نوبت‌ و مشخص شدن شماره باجه خدمات دولت الکترونیک
2. مراجعه به باجه تعیین ‌شده و ارائه مدارک لازم به کارشناس حقوقی
3. اخذ فرم بازدید فنی خودرو از دفتر تعیین ‌شده
4. بازدید فنی خودرو توسط کارشناسان مرکز (تأیید اصالت خودرو)
5. ارائه گواهی عدم خلافی در صورت داشتن تخلف
6. پرداخت وجه پلاک برابر تعرفه و واریز به حساب خزانه نزد بانک ملی
7. مراجعه به دفتر مربوطه جهت دریافت تأییدیه نقل‌ و انتقال و سند مالکیت خودرو
8. مراجعه به محل مربوطه جهت فک پلاک خودرو
9. مراجعه به انبار پلاک و تحویل پلاک قدیم و اخذ پلاک جدید
10. مراجعه به محل نصب جهت نصب پلاک جدید
11. مراجعه به در خروج با ارائه قبض ورود به پارکینگ و خروج از مرکز تعویض پلاک

پرداخت خلافی خودرو :

یکی از مواردی که موجب ضرر و زیان بسیاری از افراد شده موضوع خلافی خودرو است.

ممکن است شما بدون اطلاع از میزان خلافی و جرائم ماشین آن را بخرید و بعد متوجه این موضوع شوید.

بنابراین حتما از فروشنده استعلام خلافی خودرو را بخواهید و مسئول پرداخت را هم در قرارداد تعیین کنید.

بهتر است در قولنامه ماشین قید کنید که خلافی خودرو تا زمان تحویل آن بر عهده فروشنده است.

در صورتی که بعد از خرید خودرو متوجه شوید خودرو خلافی داشته است، می توانید از طریق مراجعه قضایی آن را از فروشنده مطالبه نمایید.

آیا در خرید خودرو مراجعه به دفاتر اسناد رسمی الزامی است؟

از جمله نکات حقوقی خرید خودرو ، تنظیم سند آن است.

طبق قانون، تعویض پلاک خودرو، صرفا عوض شدن پلاک طرفین از خودرو است و همچنان فروشنده مالک خودرو است.

بنابراین باید بلافاصله بعد از تعویض پلاک با مراجعه به یک دفترخانه اسناد رسمی اقدام به تنظیم سند رسمی به نام خود نمایید.

در غیر این صورت موقع فروش خودرو با مشکلات متعددی مواجه می شوید.

با توجه به قرارداد ممکن است برای تنظیم سند رسمی حضور فروشنده نیاز باشد یا نباشد. چون ممکن است فروشنده برای انجام این مرحله به شما وکالت داده باشد.

مدارک مورد نیاز جهت تنظیم سند انتقال خودرو در دفتر اسناد رسمی

از جمله نکات حقوقی خرید خودرو ، اطلاع کافی  در خصوص مدارک مورد نیاز جهت تنظیم سند است. 

1. برگ سبز جدید یا همان شناسنامه خودرو که از مرکز تعویض پلاک خودرو صادر می شود.
2. تائیدیه نقل و انتقال خودرو که از مرکز تعویض پلاک صادر می شود.
3. برگه شرکت سازنده خودرو به نام فروشنده که به آن فاکتور کارخانه یا بنچاق هم گفته می شود.
4. اصل مدارک شناسائی خریدار و فروشنده خودرو.
5. بیمه نامه شخص ثالث و کارت هوشمند سوخت.
6. برگ مفاصا حساب پرداختی عوارض سالانه شهرداری.
7. گواهی عدم خلافی که تاریخ یک روز قبل از معامله را داشته باشد.
8. معاینه فنی به تاریخ یک روز قبل از معامله هنگام تنظیم قرارداد.

فروش حواله خودرو 

خرید حواله خودرو مخصوص افرادی است که تمایل به خرید خودرو از کارخانه دارند، اما به هر دلیلی نتوانسته اند ثبت نام کنند.

این افراد حواله خودرو ثبت نام شده توسط  افراد دیگر را قبل از زمان تحویل خودرو به صورت پیش فاکتور از وی خریداری کرده و سپس در زمان تعیین شده از طرف شرکت، خودرو را به صورت صفر کیلومتر از نمایندگی مربوطه دریافت می کند.

خرید خودرو به صورت حواله منع قانونی ندارد. نکته مهم این است در قرارداد خرید به حواله ای بودن اشاره کنید و برای تحویل مهلت تعیین کنید.

می توانید حق فسخ برای عدم تحویل در تاریخ معین قید کنید.

به طور مثال قید کنید فروشنده موظف است تا سی مهر 99 خودرو را به شما تحویل دهد در غیر اسن صورت شما می توایند قرارداد را فسخ نمایید.

دریافت وکیل

قبل از هر اقدامی درمورد معاملات ملکی با وکیل متخصص در امور املاک مشورت کنید.گروه وکلای ملکبانان با دارا بودن کادر متخصص و متبحر خود آماده همکاری و قبول وکالت در کلیه دعاوی ملکی هستند.ملکبانان یک مرکز تخصصی حقوق در حوزه املاک و مستغلات می باشد.در ملکبانان از گستره وسیع مباحث حقوقی، فقط بر روی مباحث حقوقی حوزه املاک و مستغلات متمرکز هستیم و به صورت تخصصی خدمات خود را ارائه می دهیم.
برای دریافت مشاوره با شماره های 09128719258 و 09150806049 با ما در ارتباط باشید.