ماده 12 قانون زمین شهری مصوب 1360 /12/27 مقرر میدارد :
تشخیص عمران و احیاء و تأسیسات متناسب و تمیز بایر و موات اراضی با کمیسیونی مرکب از نمایندگان وزراء دادگستری و مسکن و شهرسازی و شهردار محل بر طبق آیین نامه اجرایی خواهد بود. تشخیص کمیسیون ظرف ده روز از تاریخ اعلام وزارت مسکن و شهرسازی قابل اعتراض در دادگاه محل است.
دادگاه نسبت به اعتراض مدعی خارج از نوبت رسیدگی کرده و حکم صادره قطعی است.
ماده 12 قانون زمین شهری (اصلاحی 3/11/1370)
تشخیص عمران و احیاء و تاسیسات متناسب و تعیین نوع زمین دائر و تمیز بائر از موات به عهده وزارت مسکن و شهرسازی است این تشخیص قابل اعتراض در دادگاه صالحه می‌باشد.
وزارت مسکن و شهرسازی مکلّف است نظریه خود را در تشخیص نوع زمین ، اعم از آنچه تاکنون صادر نموده و به آن اعتراض نشده یا آنچه بعداً صادر می‌نماید به مالکین اعلام نماید.
مهلت حق اعتراض از تاریخ اعلام سه ماه تعیین می‌گردد. در صورت عدم دسترسی یا استنکاف مالک از دریافت نظریه ، بایستی طی دو نوبت به فاصله ده روز نظریه مذکور در روزنامه کثیرالانتشار آگهی ، تا سه ماه از تاریخ آخرین آگهی ، مدعیان می‌توانند اعتراض خود را به دادگاه تسلیم نمایند ، در صورت عدم وصول اعتراض در مهلت مذکور تشخیص ، قطعی و لازم‌الاجراء است.
تبصره 1 : دادگاه نسبت به اعتراض خارج از نوبت و بدون رعایت تشریفات آیین دادرسی رسیدگی کرده و حکم لازم خواهد داد ، اعتراض به تشخیص وزارت مسکن و شهرسازی در دادگاه مانع از اجراء مواد این قانون نمی‌گردد.
تبصره 2 : ملاک تشخیص مرجع مقرر در ماده ۱۲ در موقع معاینه محل در مورد نوع زمینهایی که از تاریخ 22/۱۱/1357 وسیله دولت یا ارگانها و نهادها و کمیته‌ها و دفاتر خانه‌سازی احداث اعیانی یا واگذار شده بدون در نظر گرفتن اعیانیهای مذکور خواهد بود.
تعریف کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری
دستورالعمل اجرایی مربوط به مواد 1 و 14 آیین‌نامه قانون زمین شهری ، تشخیص عمران و تعیین نوع زمین به کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری محول گردیده است.
برابر مقررات شهرداری هر قطعه زمین که در شهر یا حاشیه شهر قرار دارد بر سه نوع است:
اول: زمین‌های دایر
زمین دایر ، زمینی است که دور آن دیوارکشی باشد. به عبارتی ، قطعه زمین مورد بحث حریم مشخص دارد ، همچنین درون زمین پوشش گیاهی و یک بنا وجود داشته باشد. زمین دایر ، زمینی است که از آن استفاده و بهره بر‌داری میشود.
دوم: زمین‌های بایر
زمین بایر زمینی است که یکی از سه شرط زیر را داشته باشد :
دور زمین دیوارکشی شده باشد.
دارای پوشش گیاهی باشد.
یک بنا داخل زمین باشد.
سوم: زمین‌های موات
زمین موات زمینی است که نه در اطرافش دیوارکشی باشد و نه دارای پوشش گیاهی و نه بنایی درون آن باشد.
شرط ممنوعیت اراضی در کمیسیون ماده 12
اراضی زیر نمی توانند در کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری مطرح گردند:
اراضی متعلق به شهرداری ها و شرکتهای وابسته به شهرداری
اراضی دارای گواهی عمران
اراضی متعلق به دولت
ترکیب اعضا کمیسیون ماده 12
کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری متشکل از 3 نفر مرکب از نمایندگان وزارت مسکن و شهرسازی با حکم وزیر مسکن تشکیل شود.
وظایف کمیسیون ماده 12
وظایف کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری به شرح زیر می باشد:
وصول استعلام ادارات دولتی ذیربط و پاسخ به استعلامات مذکور در خصوص نوع زمین
بررسی وضعیت مورد استعلام از لحاظ بلامانع بودن طرح در کمیسیون
تکمیل پرونده و ارجاع آن به کمیسیون
جمع‌آوری آراء کمیسیون و ابلاغ آن ها به مالکین یا درج در روزنامه کثیرالانتشار
ارسال یک نسخه از آراء صادره به اداره کل زمین شهری استان
تهیه آمار از فعالیت‌های کمیسیون
جمع‌آوری مدارک لازم جهت دفاع در محاکم
کمیسیون ماده 12 و روش رسیدگی در آن
بازدید از محل توسط کمیسیون
انجام تحقیقات محلی از معمرین
استماع اظهارات مالکین یا وکیل آنها
بررسی اسناد پرونده و مطابقت کروکی با نقشه هوایی
ظور اعضای کمیسیون ماده 12 و صدور رای .
مرجع تجدیدنظر از آراء کمیسیون
چنانچه رای کمیسیون مورد مخالفت مالک یا مالکین قرار گیرد دادگاه عمومی محل وقوع زمین است و مهلت اعتراض آن از تاریخ امضای آن سه ماه است.
ویژگیهای نظریه کمیسیون ماده 12
نظریه کمیسیون فقط یک بار صادر میشود.
نظریه کمیسیون باید در قسمت مقدمه و نتیجه متحد باشد و مقدمه و نتیجه باهم مغایرتی نداشته باشند.
آراء باید عاری از هر گونه قلم خوردگی و لاک گرفتگی باشد.
در نظریه ، شماره پلاک و مساحت و … قید میشود.
رای باید مستدل و متکی به شواهد و مدارک صادر گردد.
مقدمه رای نباید با نتیجه آن مغایر و متضاد باشد.
در نظریه می باید ویژگی و ماهیت زمین مثل دیم یا آبی بودن یا دارای اعیانی و… ذکر بشود .
نکات مهم بعد از صدور رای کمیسیون
پس از صدور نظریه ، پرونده مستقیم به دبیرخانه کمیسیون ارجاع می شود .ابلاغ رای تنها بعد از بررسی از طریق دبیرخانه کمیسیون صورت خواهد گرفت.
در مواردی که نیاز به طرح قسمت مشخصی از یک پلاک دارای وضعیت ثبتی مشاع در کمیسیون باشد لازم است قسمت مذکور مفروز و با کروکی امضاء شده خود آن مشخص و مساحت دقیق هم روی کروکی پیاده شود.
نظریه کمیسیون روی قسمتی که صادر میشود قابل تسری به قسمت های دیگر ملک نخواهد بود .
نظریه مذکور فقط از جهت تعیین نوع زمین و مدارکی برای تثبیت مالکیت متقاضی روی ملک مورد نظر خواهد بود.
بعد از اینکه رای صادر شد رای به دبیرخانه فرستاده می شود و ابلاغ رای تنها پس از بررسی از طریق دبیرخانه کمیسیون است.
مدارک لازم برای تحویل به کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری
فتوکپی سند مالکیت و در صورت عدم دسترسی به مدارک مالکیت، آخرین استعلام ثبتی دو نسخه
رونوشت یا فتوکپی نقشه ثبتی و درصورت نبود کروکی دقیق ملک انعکاس موقعیت ملک بر روی نقشه هوایی با مقیاس متناسب
اعتراض به رأی صادره از کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری
دارندگان اسناد عادی: دارندگان اسناد عادی قبل از اعتراض به رأی به خواست ابطال رأی کمیسیون اول باید دادخواستی به طرفیت وزارت مسکن و شهرسازی به خواست تأیید صحت تاریخ تنظیم سند عادی و نیز صحت معامله تقدیم دادگاه عمومی کنند و در این مورد حکم اخذ نمایند.
دارندگان اسناد رسمی: برخلاف دارندگان اسناد عادی، دارندگان اسناد رسمی به لحاظ رسمیت داشتن مالکیت آنها مستقیماً می‌توانند به رأی کمیسیون در دادگاه عمومی محل وقوع ملک اعتراض کند.
دریافت وکیل
گروه وکلای ملکبانان با مدیرت وکیل فرشته محمد حسینی و سابقه درخشان و پرونده های موفق طی سال های اخیر آماده بررسی پرونده های قضایی و مشاوره های تخصصی در حوزه ی ملکی می باشد. با اعتماد به وکلای پایه یک دادگستری این موسسه می توانید از استیفای کامل حقوق قانونی خود اطمینان خاطر داشته باشید.
